Zakelijk conflicten horen bij ondernemen
Of het nu een geschil is met een cruciale leverancier, spanningen tussen compagnons of een onenigheid met een klant; als ondernemer voel je de impact direct. Het verstoort de bedrijfsvoering, kost bakken met energie en brengt aanzienlijke stress met zich mee.
De eerste reflex is vaak: “Ik heb een advocaat nodig.” Maar is dat wel de slimste strategische zet?
Steeds vaker komt de mediator in beeld. De keuze tussen deze professionals – en vooral de volgorde waarin je ze benadert – is geen principiële, maar een puur strategische beslissing. Het bepaalt niet alleen de aanpak, maar ook de uiteindelijke uitkomst, de juridische kosten, de doorlooptijd en de toekomst van jouw zakelijke relatie.
Als jurist en MfN-registermediator geloof ik in een transparante aanpak. In deze gids bied ik daarom geen pleidooi, maar een helder afwegingskader, gebaseerd op de filosofie van zakelijke mediation. Zodat je als ondernemer de juiste keuze maakt voor jouw unieke situatie.
De kern van het verschil: rol en doel
Om de juiste strategische keuze te maken, moeten we het fundamentele verschil begrijpen.
- Een advocaat is jouw partijdige belangenbehartiger. Hij of zij analyseert jouw juridische positie en streeft naar het maximaal haalbare resultaat binnen een formele procedure. De focus ligt op winnen; de inzet is jouw juridische gelijk.
- Een mediator is een onafhankelijke, neutrale procesbegeleider. Hij of zij oordeelt niet, maar helpt partijen om zélf tot een werkbare oplossing te komen. De focus ligt op het de-escaleren van het conflict en het vinden van een toekomstgerichte oplossing die de onderliggende belangen van iedereen dient.
Mediator of advocaat: de 6 factoren voor jouw keuze
Uw antwoorden op de volgende vragen bepalen de meest logische stap in jouw situatie.
1. Wat is de gewenste uitkomst? Een oordeel of een oplossing?
Heb je een bindende uitspraak van een rechter nodig, bijvoorbeeld voor een faillissementsaanvraag of een principiële kwestie? Dan is de route via een advocaat onvermijdelijk.
Zoek je echter een creatieve, op maat gemaakte en vooral praktische overeenkomst? Een waarin de continuïteit van jouw bedrijf centraal staat? Dan biedt mediation de ruimte om tot een gezamenlijke, toekomstgerichte oplossing te komen die een rechter je niet [altijd] kan bieden.
Kortom:
- Advocaat: Voor een juridisch oordeel en het behalen van jouw gelijk.
- Mediator: Voor een op maat gemaakte, duurzame oplossing.
2. Hoe belangrijk is de relatie met de andere partij?
Een juridische procedure is per definitie adversair: het creëert winnaars en verliezers. Dit leidt vrijwel altijd tot een onherstelbare breuk. Gaat het om een sleutelleverancier, een strategische partner of een arbeidsconflict met een waardevolle medewerker? Of zijn er spanningen tussen compagnons die de toekomst van het bedrijf bedreigen? Dan kan het vernietigen van de relatie op de lange termijn meer kosten dan het conflict zelf.
Kortom:
- Advocaat: Als de relatie niet belangrijk is of niet meer te redden valt.
- Mediator: Als het behoud van een constructieve relatie essentieel is.
3. Hoeveel tijd en geld wil je investeren?
Juridische procedures zijn notoir langdurig en kostbaar. De doorlooptijd kan oplopen tot meer dan een jaar, met bijkomende griffierechten en onvoorspelbare advocaatkosten die jouw onderhandelingspositie verzwakken.
Mediation is aanzienlijk sneller en de kosten zijn voorspelbaarder. Een traject duurt vaak maar enkele weken. Dit financiële en tijdsvoordeel is een belangrijke reden waarom het strategisch slim is om deze route eerst te verkennen, voordat je jezelf vastlegt op een onzeker juridisch traject.
Kortom:
- Advocaat: Wees voorbereid op een potentieel lange en kostbare procedure.
- Mediator: Een snellere, kostenefficiëntere route met voorspelbare uitgaven.
4. Hoeveel controle wil je over de oplossing?
In een rechtszaak geef je de controle volledig uit handen aan een rechter. Bij mediation behoudt u, samen met de andere partij, de volledige controle. Jij bent de architect van jouw eigen oplossing, die wordt vastgelegd in een juridisch bindende vaststellingsovereenkomst.
Kortom:
- Advocaat: Je legt de controle bij een externe derde.
- Mediator: Je behoudt de volledige regie over de uitkomst.
5. Is vertrouwelijkheid van belang?
Rechtszaken zijn in principe openbaar. Dit kan jouw bedrijfsreputatie schaden. Mediation is strikt vertrouwelijk. Dit creëert een veilige omgeving waarin gevoelige bedrijfsinformatie openlijk besproken kan worden.
Kortom:
- Advocaat: Risico op publieke behandeling en reputatieschade.
- Mediator: Gegarandeerde vertrouwelijkheid.
6. Werkt het als de andere partij ‘onwillig’ is?
Als een partij écht weigert te praten, is een juridische procedure soms onvermijdelijk. Vaak is ‘onwil’ echter een gevolg van de escalatie zelf. Een uitnodiging via een neutrale mediator, in plaats van een dreigende brief van een advocaat, kan de deur openen naar een constructief gesprek dat je onmogelijk achtte.
Conclusie: maak de juiste strategische keuze
Vanuit strategisch oogpunt kent effectief conflictmanagement een logische escalatieladder. Het uitgangspunt is altijd dat je er eerst zelf met de andere partij probeert uit te komen. Wanneer dat niet (meer) lukt, is de meest efficiënte vervolgstap het inschakelen van een neutrale mediator. De gang naar een advocaat en een eventuele rechtszaak is dan de ultieme stap, wanneer al het andere is geprobeerd of de situatie te ver is geëscaleerd.
Deze volgorde is een cruciale strategische overweging wanneer je voor de keuze tussen een mediator of advocaat staat. De weg terug van een juridisch traject naar de mediationtafel is vaak lastiger, omdat standpunten zich al hebben verhard. De keuze is dus niet alleen of je een professional inschakelt, maar vooral wanneer en welke.
Wil je vrijblijvend sparren over jouw situatie? Neem gerust contact op. Ook voor ons als zakelijk mediator is de analyse van het conflict een eerste essentiële stap. We verwijzen je graag door naar een advocaat als dat het beste is voor jou. Een weloverwogen keuze op het juiste moment bespaart jou niet alleen duizenden euro’s en maanden aan onzekerheid, maar is ook de sleutel tot het behoud van jouw waardevolle zakelijke relaties.
